Onderzoek bewijst: wit perspectief in film is oververtegenwoordigd

Kijken we naar de verhalen op het scherm dan blijkt in fictieproducties het aandeel dragende karakters van kleur lager te liggen dan op basis van het aandeel van mensen van kleur in de Nederlandse samenleving verwacht mag worden. Bij non-fictie is juist sprake van een oververtegenwoordiging van personages van kleur. Het witte vertelperspectief is ten opzichte van de etnische diversiteit van de Nederlandse samenleving oververtegenwoordigd binnen de producties. Verhalen van vrouwelijke personages van kleur van boven de 40 jaar die niet gaan over ‘het van kleur zijn’, zijn nagenoeg afwezig.    

Het onderzoek laat ook zien dat accentverschillen naar achtergrond bestaan. Makers van Aziatische, Marokkaanse en Turkse herkomst zijn minder gerepresenteerd in de sector. Makers van Surinaamse, Antilliaanse en Indonesische herkomst zijn relatief meer gerepresenteerd. Verder zijn makers van kleur ondervertegenwoordigd in leidinggevende functies, werken gemiddeld korter in de sector, zijn gemiddeld jonger en hebben minder vaak werk dan witte makers. Het is volgens de onderzoekers ook lastig de diversiteit in de AV-sector te vergelijken met de Nederlandse samenleving door het ontbreken van referentie materiaal en het niet kunnen doen van non-response onderzoek. Om erachter te komen wat de reden is van het niet meedoen aan het onderzoek, moet je non-respons onderzoek verrichten. 

Mede geïnspireerd door de Black Lives Matter-beweging en de discussie over representatie van etnische minderheden in de Amerikaanse filmindustrie is in 2020 het initiatief KLEUR gestart. Samen met de Dutch Academy For Film (DAFF) heeft KLEUR bij het ministerie van OCW aandacht gevraagd voor het thema diversiteit en inclusiviteit in de Nederlandse film- en AV-sector. Omdat dit thema voor OCW van belang is, heeft het ministerie DSP-groep gevraagd onderzoek te doen. Het onderzoek werd uitgevoerd door Vincent Crone, Janissa Jacobs, Oberon Nauta, Ronald Nijboer, Vita Pital & Aline Petersen. Zij kregen medewerking van: Amelie Coppens; Britt Keulen; Intan Dols; Izy Dekkers; Meike Kooistra; Michelle van de Kerkhof; Mirthe Megens; Nabilah Wolkers; Nour Zeyna Hassoumi en Rudy Brands. 

Binnen dit onderzoek is vastgesteld hoe etnisch-divers en inclusief de film- en AV-sector is. Zowel achter de schermen, op het scherm als in de verhalen die in de producties worden verteld. Hiervoor is onder 694 professionals werkzaam in de sector een enquête afgenomen, zijn interviews gehouden en hebben twee duidingssessies met makers plaatsgevonden. Daarnaast zijn 100 Nederlandse producties uit de periode 2018- 2020 beoordeeld en gecodeerd op diversiteit en vertelperspectief. 

De Code Diversiteit & Inclusie is opgesteld door de gezamenlijke brancheverenigingen in de culturele en creatieve sector. Met behulp van de code Diversiteit & Inclusie maken we de cultuursector meer inclusief. De code is er óók voor de media/creatieve industrie. Zo maken we ruimte voor andere verhalen en werken we aan een gelijkwaardige sector voor iedereen. 

Lees ook:
De eeuwige nieuweling: talentvolle filmmakers branden langzaam op
Rijksoverheid: Diversiteit en inclusiviteit in de film- en AV-sector