Schreefloos Hangul

Dat had ik ondertussen al wél meegekregen. Wat ik niet had meegekregen, was de typografische veelzijdigheid van het Hangul, het Koreaanse schrift.

Ik maakte deel uit van een gefinancierd, door de Zuid-Koreaanse overheid, programma dat tot doel had: het ‘product Korea’ beter geschikt te maken voor de westerse markt. We spreken over het einde van de vorige eeuw en het toevoegen van ‘foreign design experts’ aan Koreaanse maakbedrijven was een van de slimme onderdelen van dat programma.

Ik was een aantal malen zo’n expert met de opdracht om het bedrijf waar ik aan was toegevoegd ‘op te voeden’ in de westerse smaak. Ik kreeg daarvoor een paar weken, waarbij ik probeerde duidelijk te maken dat met wat kleine interventies de glimmende plastic en pastelkleurige producten wél kansrijk zouden kunnen zijn onze markt. Dat was lastig, want Engels was voor hen een probleem en Koreaans voor mij. Verbale communicatie verliep daarom via een begeleider, meestal een in de Verenigde Staten opgeleide Koreaanse ontwerper.

In mijn geval was dat dus Hong-Bae wiens typografische cultuur ik tijdens een wandeling door Seoul achteloos de maat nam. Want toen ik geschrokken en door hem geholpen beter leerde kijken, zag ik natuurlijk wel degelijk de verschillen die me aanvankelijk ontgaan waren. Schreef en schreefloos, cursief, vet en mager, Times, Helvetica, het is er natuurlijk allemaal. Maar ‘je ziet het pas als je het door hebt’.

Het was een van de sleutelmomenten die me 25 jaar later onder andere brachten tot de 14 assen van de intersectionaliteit (zoek maar op) én dat we elkaar nodig hebben, niemand uitgezonderd, om blij te worden en verder te komen.

Het is, geholpen door veel whisky en karaoke, weer goed gekomen tussen Hong-Bae en mij, maar het was een les die me niet alleen leerde over mijn, en onze, culturele arrogantie maar ook over hoe culturele verschillen het zout in de pap zijn en je een inspirerende en productieve spiegel kunnen voorhouden.

Dat leert ook dat Koreaanse programma waar ik enigszins naïef mijn bijdrage aan mocht leveren, want de ambitie om uit te groeien tot een wereldspeler en Japan naar de kroon te steken werd in de kortst mogelijke tijd gerealiseerd en de overtuigende successen de chaebols Samsung, Hyundai, Daewoo en LG spreken voor zich.