Waarom hebben jullie meegedaan naar de &Awards?

Marlien: ‘Vooral om onze doelgroepen zichtbaar te maken en wat we met ze doen. We werken super inclusief, met mensen met Parkinson, maar nu ook mensen met niet-aangeboren hersenletsel (NAH) en mensen met chronische pijn. Vooral de laatste doelgroep is slecht zichtbaar en er is ook nog weinig voor geregeld. Er rust nog best een taboe op die ziekte, het is niet iets wat je zomaar aan je vrienden of collega’s vertelt.’

Foto van dansvoorstelling ‘Een week uit het leven van’ - fotograaf Johan van der Klaauw
Dansvoorstelling Een week uit het leven van, met 80 Parkinsonpatiënten, samen met hun mantelzorgers en jonge dansers, Leeuwarden 2019 – foto Johan van der Klaauw

Behalve lessen geven jullie ook voorstellingen

Marlien: ‘Onze voorstellingen zijn een mix van verschillende dansers, van dansers met en zonder ziekte. Behalve mensen uit de doelgroep, doen er ook mantelzorgers en enkele professionele jonge dansers actief aan de lessen mee. Het is een heel gemêleerd gezelschap dat op het podium staat.’

Marloes: ‘Het mooie is dat je met de voorstellingen hun verhalen zichtbaar maakt. Je kunt de toeschouwers echt raken door de verhalen van bijvoorbeeld mensen met Parkinson met hen te delen. Hoe is het nu om met zo’n ziekte te leven? Je zorgt voor meer begrip en brengt mensen bij elkaar.’

Wat betekende het winnen van de &Award Organisatieprijs voor jullie?

Marlien: Ik vond het heel tof, omdat wij nog een kleinschalig, provinciaal initiatief zijn. Wij zijn nog niet landelijk actief, zoals bijvoorbeeld onze mededinger Musea Bekennen Kleur, ook een heel mooi initiatief, waarbij musea uit verschillende provincies zich hebben aangesloten. We werken al een paar jaar heel hard achter de schermen aan Dans op Recept en zien dat de mensen uit onze doelgroep er heel blij van worden. Maar om nu te winnen en ook landelijk erkend te worden is wel superleuk.
De exposure is belangrijk en het zegt ook iets over de kwaliteit. We zijn al behoorlijk ver in de verbinding tussen zorg en cultuur. We werken er hard aan om zichtbaar te maken wat de waarde van cultuurparticipatie voor de zorg kan zijn.’

Hoe is die samenwerking met de zorg ontstaan?

Marlien: ‘Het project is ongeveer zeven jaar geleden ontstaan vanuit de vraag van een fysiotherapeut die werkt met mensen met Parkinson. Of ik dansles voor hen wilde ontwikkelen. Dat ben ik gaan doen en het was zo bijzonder wat er tijdens de lessen gebeurde, het effect dat dansen op deze mensen had, dat we dachten: dit moet zichtbaar worden. Want de dansstudio is zo’n intieme setting, daar komt niemand, alleen ik en mijn dansers, daar ziet niemand wat we doen. Toen ben ik een voorstelling met mensen met Parkinson gaan maken, waar dus ook mantelzorgers en jonge dansers inzaten, en die exposure heeft ervoor gezorgd dat iemand van de provincie die in de zaal zat ons benaderde om dit op meer plekken in Friesland mogelijk te maken. Dankzij bijdragen van de gemeente en de provincie, Innovatiefonds De Friesland en Stichting Beatrixoord Noord-Nederland zijn we nu op negen locaties actief en hebben we met alle tachtig Parkinsonpatiënten een nog grotere voorstelling gegeven. Met daaraan een symposium gekoppeld om de zorg te laten zien wat de meerwaarde is van het inzetten van cultuur.’

En hoe is de gemeente erbij betrokken geraakt?

Marloes: ‘Vanuit de gemeente ben ik vanaf het begin bij Dans op Recept betrokken. Vanuit de legacy gedachte op Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018 wilden we cultuurparticipatie vanuit de zorg stimuleren. En Dans op Recept vonden we een prachtig concept om een netwerk omheen te bouwen. Want bij culturele projecten gaat vaak heel veel tijd in het organiseren zitten, maar is er minder ruimte voor samenwerking. We zijn in Leeuwarden en omgeving gaan kijken wat belangrijke doorverwijzers naar Dans op Recept zijn van mensen met Parkinson en nu ook voor mensen met NAH en chronische pijn.’

Marlien: ‘Dat doorverwijzen is heel belangrijk, want als jij chronische pijn hebt, bedenk je niet zo gauw dat je ook bij dans baat zou kunnen hebben.’

‘Een mix maken van dansers met en zonder ziekte.’  

Welke tips geven jullie culturele en zorginstellingen die ook iets met inclusie willen doen?

Marloes: ‘Buiten je eigen hokjes denken en altijd de doelgroep centraal zetten. Dat je het voor hen doet. Een mix proberen te maken van mensen met elkaar, van dansers met en zonder ziekte. En ze niet meer als patiënten en niet-patiënten zien, maar als dansers en artiesten.
Heel waardevol ook zijn de koffiemomentjes voor en na de les, waarin de deelnemers op een informele manier met elkaar in gesprek raken en hun ervaringen en hun plezier en zorgen kunnen delen.’  

Marlien: ‘Het mooie van inclusief werken is dat je heel veel inspiratie van elkaar kunt opdoen. Het is zo mooi om een jonge danser aan de slag te zien gaan met iemand met Parkinson. De combinatie van mensen is altijd een meerwaarde. Dat levert prachtige verhalen op en heel veel begrip. Dat je begrijpt hoe het is om te leven met een ziekte waar je ineens tegenaan loopt.’ 

Foto van dansvoorstelling ‘Een week uit het leven van’ – fotograaf  Johan van der Klaauw
Dansvoorstelling Een week uit het leven van – foto Johan van der Klaauw

Wat zijn jullie toekomstplannen?

Marlien: ‘Plannen zijn er genoeg. Met steun van het Fonds voor Cultuurparticipatie zijn we bezig het project voor onze nieuwe doelgroepen, mensen met NAH en chronische pijn, verder uit te rollen. Een andere interessante doelgroep vormen de zogenoemde SOLK-meiden, jonge vrouwen met somatisch onverklaarbare lichamelijke klachten. Bij hen sluit dans ook heel erg aan.

Met Revalidatie Friesland gaan we een inclusief dansgezelschap oprichten, dat bij hen gehuisvest wordt en waarmee we langs alle locaties in de provincie en daarbuiten kunnen toeren. Een van hun revalidatieartsen, Wya Feenstra, doet wetenschappelijk onderzoek naar wat de effecten van de danslessen zijn op Parkinsonpatiënten en mensen met NAH en chronische pijn.’

‘Een groot doel ook is om de lessen door de aanvullende verzekering van zorgverzekeringen vergoed te krijgen, daarover zijn we met ze in gesprek. Dat zou wel heel uniek zijn, want daar onderstrepen zorgverzekeraars dan mee dat cultuurparticipatie bijdraagt aan de kwaliteit van leven en invloed heeft op preventie.’

Dans op Recept is een project van Stichting DeDansDivisie

Deel dit artikel