12-12-2022
Grensoverschrijdend gedrag in de cultuursector
Grensoverschrijdend gedrag is een groot probleem in onze samenleving. Ook in de cultuursector is sprake van seksuele intimidatie, agressie, geweld en pesten. De uitzending van BOOS liet het topje van de ijsberg zien, want ook bij kunstvakopleidingen, toneelgroepen en andere culturele instellingen ging het mis. Wat is er al bekend over preventie én oplossingen?
Op deze pagina verzamelen wij onderzoek en inzichten van partners uit de cultuursector over grensoverschrijdend gedrag. Over het voorkomen, signaleren en stoppen van grensoverschrijdend gedrag, (machts)misbruik, pesterij en zwijgcultuur.
Missen we hier een onderzoek, artikel of andere informatie? We horen het graag via het contactformulier.
Voor organisaties
NAPK Beleidskader podiumkunsten
De Nederlandse Associatie voor Podiumkunsten ontwikkelde in 2021 een beleidskader voor sociale veiligheid in de podiumkunsten. Lees meer over het NAPK Beleidskader, of doorloop de stappen direct.
Commissie Veilige Werkvloer – campagne Het is tijd voor verandering
ACT, de belangenvereniging voor acteurs publiceerde in 2021 een statement waarin zij pleiten voor verandering. Lees meer over het statement.
Engagement Arts NL – kunstenwereld
Engagement Arts NL is een non-profitorganisatie die geweld op basis van geslacht of gender, seksisme, discriminatie en machtsmisbruik in de Nederlandse kunstenwereld aan de kaak stelt. Lees meer over wat zij doen.
Mores.online Meldpunt voor ongewenste omgangsvormen in de cultuursector
Dit meldpunt is specifiek opgericht voor de culturele en creatieve sector. Benut de kennis die zij bieden voor organisaties om met grensoverschrijdend gedrag om te gaan. Lees meer over het meldpunt Mores.
Cultuur+Ondernemen – tips voor bestuurders en organisaties
Bestuurders en toezichthouders zijn verantwoordelijk voor een veilige werkomgeving en horen op de hoogte te zijn van de situatie op de werkvloer. Daarnaast zijn ze verantwoordelijk om beleid te creëren of toetsen dat gericht is op de preventie van grensoverschrijdend gedrag. Maak gebruik van de praktische tips.
Tips voor organisaties
- Stel een protocol, richtlijn en/of gedragsafspraken op om grensoverschrijdend gedrag te voorkomen en op te lossen. Dat begint bij een veilig werkklimaat en een open organisatiecultuur waar het normaal is om elkaar aan te spreken op ongewenst gedrag.
- Vergeet niet dat grensoverschrijdend gedrag niet uitsluitend over man-vrouwverhoudingen gaat.
- Leg de verantwoordelijkheid bij de dader, niet bij het slachtoffer.
- Zorg voor een vertrouwenspersoon buiten de organisatie.
Voor vrijwilligersorganisaties
In Veilige handen
NOV – Platform Vrijwillige Inzet – geeft handvatten voor het vergroten van sociale veiligheid in vrijwilligersorganisaties. Tussen vrijwilligers en deelnemers maar ook tussen deelnemers onderling. Wat kun je als bestuurder doen om grensoverschrijdend gedrag te voorkomen? Wat doe je als het toch gebeurt? Lees meer over het platform. NOV heeft 4 experts die kunnen ondersteunen, o.a. met de Regeling gratis VOG. Lees meer over Gratis VOG.
Voor slachtoffers
Mores.online Meldpunt voor ongewenste omgangsvormen in de cultuursector
Dit meldpunt is specifiek opgericht voor de culturele en creatieve sector. Nadat je belt of mailt krijg je binnen een werkdag reactie. Daarnaast ondersteunen zij bij formele klachten en aangiften indien gewenst. Lees meer over het meldpunt Mores.
FNV Vertrouwenstelefoon
Bij de vertrouwenstelefoon van de Federatie Nederlandse Vakbeweging (FNV) kun je terecht bij voor een luisterend oor, informatie en advies. De gecertificeerde vrijwilligers ondersteunen op gebied van discriminatie, racisme, (seksuele) intimidatie, pesten of ander ongewenst gedrag op de werkvloer. Bekijk de speciale pagina over grensoverschrijdend gedrag in de audiovisuele sector/media.
Tips
- Wees je ervan bewust dat de verantwoordelijkheid altijd bij de dader ligt.
- Stel bewust grenzen op en geef deze aan. Alleen jij bepaalt wat grensoverschrijdend is.
- Bespreek je ervaring in met een gespecialiseerde vertrouwenspersoon.
Achtergrondinformatie
Onderzoek Boekman 2021
Boekman deed in 2021 onderzoek naar grensoverschrijdend gedrag. Ze behandelden casussen van diverse instellingen waaronder een kunstschool, orkest en toneelgroep. Ook bevat het onderzoek een reactie van de Raad voor Cultuur en Ingrid van Engelshoven, destijds minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Lees het volledige onderzoek.
Pakhuis de Zwijger Programma grensoverschrijdend gedrag in de kunst en cultuur
Gemeente Amsterdam en Pakhuis de Zwijger ontwikkelden samen een driedelig programma. In de eerste bijeenkomst kwamen diverse betrokkenen uit de sector aan het woord. In de tweede aflevering ging het over ervaringsverhalen. Bekijk aflevering 1. Bekijk aflevering 2. Houd de website van Pakhuis de Zwijger in de gaten voor de derde aflevering.