25-04-2023
8 tips om je te verdiepen in het koloniale verleden
De excuses van de Nederlandse staat voor het slavernijverleden maakten heel wat los. De een vindt het een gebaar zonder inhoud, de ander een mooi begin van een meer gelijkwaardige samenleving. Een ding is duidelijk: We zijn allemaal verantwoordelijk om te blijven leren over ons koloniale verleden, en de manieren waarop dat vandaag de dag nog zichtbaar is. In dit artikel vind je 8 (culturele) lees-, kijk-, en bezoektips om je te verdiepen in het koloniale verleden. Benut de inzichten voor je reflectie en ga het gesprek aan met collega’s.
Documentaire Ga terug en haal het
In deze documentaire vraagt Clarice Gargard zich af of de Black Lives Matter beweging echt voor verandering heeft gezorgd. Ze belicht verhalen van mensen in Nederland, Suriname en Curaçao, en verbindt daarbij het verleden, het heden en de toekomst. Hoe creëeren we kantelpunten die voor verandering zorgen? Gargard gaat in gesprek met o.a. André Reeder (oud LOSON-lid), Jeanne Henriquez (Tula museum Curaçao), Lulu Helder (antizwartepietprotest) en Malique Mohamud (schrijver, onderzoeker, kunstenaar).
Expositie Zwartheid Onder Ogen Zien – The Black Archives
In boeken, films en media zijn helaas nog talloze negatieve stereotyperingen van Zwarte mensen te vinden. Door ons te realiseren waar deze onjuiste beelden vandaan komen, kunnen we ertegen vechten, stellenonderzoekers Gloria Holwerda, Jaasir Linger, Lydienne Albertoe en Sherida Kuffour. Hun multimediale tentoonstelling leert je meer over het ontstaan van de negatieve beeldvorming, de doorwerking ervan op het heden, maar ook het verzet ertegen.
Artikel “Van onderzoeksobject naar kennisproducent: Dekolonisatie binnen het Nationaal Archief”
Pravini Baboeram schreef een artikel over dekolonisering binnen het Nationaal Archief, en manieren waarop we archiefstukken die met het koloniale verleden te maken hebben vanuit meerdere perspectieven kunnen belichten zodat ze een ander, meerstemmiger licht op de geschiedenis schijnen. Wat betekent deze dekolonisatie voor kennisproductie, onderzoek en cultureel erfgoed? Wat telt eigenlijk überhaupt als kennis? Baboeram doet een aanzet voor een constructief gesprek dat het ongemak niet schuwt, en demonstreert hoe een dekolonisatieproces er in de praktijk uit kan zien.
Tentoonstelling Onze Koloniale Erfenis – Tropenmuseum
In het Tropenmuseum Amsterdam leer je meer over de koloniale geschiedenis en Nederlandse aanwezigheid in onder andere Indonesië, Suriname, Curaçao en Sint Maarten. De tentoonstelling belicht verschillende aspecten van kolonialisme, zoals de kracht van taal, het directe verband met hedendaags racisme en het verkiezen van winstgevende handel boven menselijkheid.
Een mooie aanvulling op de tentoonstelling is de podcast Langdradig, want sommige verhalen zijn nou eenmaal niet te vatten in vluchtige fragmenten. Beluister hier de podcast.
Podcast Molukse Takkie
Uriël Matahelumual en Rio Lekatompessy nemen je mee in hun zoektocht naar de Molukse identiteit. Samen met hun gasten ontdekken ze verhalen over de (koloniale) geschiedenis, maar ook de rijke cultuur en tradities van toen en nu.
Beluister de podcast via Spotify of bekijk het hier op YouTube.
Podcast “Heel Nederland profiteerde van de slavernij”
Waren Nederlanders ten tijde van de trans-Atlantische slavenhandel op de hoogte van de omvang en gruwelijkheden van de slavernij? Historicus Martijn Stoutjesdijk stelt in De Ongelooflijke Podcast van wel: “Iedereen was op een bepaalde manier betrokken.”
Beluister de podcast hier op NPO Radio 1.
Tentoonstelling Plantage Alkmaar
In het Stededelijk Museum Alkmaar kun je naar de tentoonstelling “Plantage Alkmaar: Alkmaar in Suriname van 1745-heden.” Deze belicht het Alkmaarse slavernijverleden en dan specifiek het verhaal van plantage Alkmaar in Suriname, een weinig bekend en nauwelijks onderzocht thema uit de Alkmaarse geschiedenis. Leer meer over de geschiedenis van de plantage aan de hand van verschillende voorwerpen, zoals gereedschappen, servies, archiefstukken, kaarten en kunstwerken. Ook zie je een serie waterverftekeningen van plantage Alkmaar en omgeving, gemaakt in de periode 1811-1816 en nooit eerder in Nederland tentoongesteld.
In The Black Fantastic – Kunsthal Rotterdam
Elf internationale hedendaagse kunstenaars uit de Afrikaanse diaspora kaarten in deze tentoonstelling racisme en sociale ongelijkheid aan. Ieder kunstwerk vertelt een eigen verhaal over de (koloniale) geschiedenis of werpt juist een blik op de toekomst. Het zijn kruisingen tussen fantasie en werkelijkheid, uitgedrukt in indrukwekkende schilderkunst, fotografie, video, sculpturen en installaties. Je ziet onder meer werken van Nick Cave, Sedrick Chisom, Ellen Gallagher, Hew Locke, Wangechi Mutu, Rashaad Newsome, Chris Ofili, Tabita Rezaire, Cauleen Smith, Lina Iris Viktor en Kara Walker.